Ιούλιος 2002
03.07.2002
Αμοιβές Ιδιωτικών Έργων

Συζητήθηκε χθες στη Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ το θέμα των αμοιβών για τα ιδιωτικά έργα. Αποφασίστηκε να αντιμετωπισθεί συνολικά το θέμα. Ειδική Ομάδα Εργασίας θα διατυπώσει πρόταση παρέμβασης του ΤΕΕ για συνολική αναβάθμιση του τομέα με αντίκτυπο στην ποιότητα και την οικονομία των κατασκευών, με την ενιαία αντιμετώπιση των οικοδομικών έργων, ανεξάρτητα από τον φορέα ανάθεσης (δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα), την απαίτηση για πλήρεις τεχνικές και οικονομικές μελέτες και άσκηση ουσιαστικής επίβλεψης, τη θέσπιση ενιαίων προδιαγραφών για όλες τις μελέτες και αυστηρός έλεγχός τους.
Η συζήτηση έγινε βάσει της σχετικής εισήγησης του Γραφείου Επαγγελματικών Θεμάτων, η οποία ακολουθεί:

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΘΕΜΑ: ΑΜΟΙΒΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

-          Σύμφωνα με το Π.Δ. 515/4.10.1989 (ΦΕΚ 219 Α/5.10.89), ο προϋπολογισμός των οικοδομικών έργων, ειδικά για την έκδοση οικοδομικών αδειών, εξάγεται είτε βάσει αναλυτικού (πραγματικού) προϋπολογισμού, είτε σύμφωνα με τιμές μονάδος που καθορίζονται με υπουργική απόφαση, η οποία λαμβάνει υπόψη το κόστος κατασκευής, όπως εξάγεται από τον αντικειμενικό προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων (άρθρο 41 του Ν.1249/1982, όπως κάθε φορά ισχύει).

-          Σε εκτέλεση του ως άνω διατάγματος εκδόθηκε η υπουργική απόφαση 81304/6083/6.12.1989 (ΦΕΚ 886 Β/ 7.12.89), η οποία καθορίζει τον τρόπο καθορισμού των τιμών μονάδος επιφανείας (m2) των οικοδομικών έργων σε συνάρτηση με τις Τιμές Αντικειμενικού Προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων και με βάση τις Τιμές Κόστους Ζώνης, χωρίς δηλαδή τη συμμετοχή της αξίας του οικοπέδου και της εμπορικής αξίας. Ως βασική μονάδα ορίστηκε η Ενιαία Τιμή Αφετηρίας (ΕΤΑ) ανά τετραγωνικό μέτρο.

-          Επειδή η πλήρης και άμεση εφαρμογή του προεδρικού διατάγματος θα οδηγούσε σε σοβαρές αυξήσεις των συμβατικών προϋπολογισμών εξαιτίας της καθήλωσής τους από το 1983, η απόφαση προέβλεψε μηχανισμό κλιμάκωσης της εφαρμογής του μέχρι το 1995. Έτσι, ενώ ο μέσος όρος των Τιμών Κόστους Ζώνης ήταν το 1989 37.000 δρχ/τ.μ., η Ενιαία Τιμή Αφετηρίας ορίσθηκε για το 1990 15.000 δρχ/τ.μ. Ταυτόχρονα θεσπίστηκαν αυστηρές προδιαγραφές σύνταξης των μελετών που απαιτούνται για την έκδοση οικοδομικών αδειών.

-         Ο μηχανισμός εφαρμογής της παραπάνω απόφασης δεν λειτούργησε. Από το 1989, με συνεχείς παρατάσεις της ισχύος της με αρ. 81304/6083/6.12.89, η ΕΤΑ παραμένει στις 15.000 δρχ/τ.μ., τη στιγμή που το 1999, με εφαρμογή της απόφασης, θα ήταν 108.000 δρχ/τ.μ.

-         Το 1999 το ΤΕΕ και ο ΣΑΔΑΣ προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, επειδή "με αποφάσεις, σιωπηρές αρνήσεις και παραλείψεις του, εξακολουθούσε να παρατείνει το πάγωμα των αμοιβών των μηχανικών για την έκδοση οικοδομικών αδειών από το 1989". Το ΣτΕ αποφάνθηκε ότι η παραπάνω απόφαση "ελέγχεται ως μη νόμιμη" καθώς η σχετική πρόβλεψη του Π.Δ.515/89 "συνιστά ανεπίτρεπτη υπερεξουσιοδότηση". Από το σκεπτικό της απόφασης λογικά προκύπτει ότι ο προϋπολογισμός των οικοδομικών έργων εξάγεται βάσει αναλυτικού (πραγματικού) προϋπολογισμού.

-         Την Πέμπτη 13/6/2002 πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΕ σύσκεψη Περιφερειακών Τμημάτων και Συλλόγων για το παραπάνω θέμα. Στην παραπάνω σύσκεψη επισημάνθηκε από όλους τους παρευρισκόμενους, ότι στο διάστημα που μεσολάβησε από το 1989 συνέβησαν γεγονότα (αύξηση του πληθωρισμού, κρίση στον οικοδομικό τομέα, αυξημένες απαιτήσεις στην εκπόνηση των μελετών) που είχαν ως αποτέλεσμα την ανατροπή όλων των θετικών στοιχείων των ρυθμίσεων του 1989 και την επαναφορά της κατάστασης από κάθε άποψη (πληρότητα μελετών, ποσοστό συμβατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τον πραγματικό, ύψος αμοιβής) στα προ του 1989 επίπεδα.

-         Βασικός εισηγητής ήταν ο Γρ. Χατζηδημητρίου, ΑΜ, ο οποίος αναφέρθηκε στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, στις επιπτώσεις που υπάρχουν στην πληρότητα και την ποιότητα των μελετών για τις οικοδομές και διατύπωσε προτάσεις για άμεση παρέμβαση του ΤΕΕ σχετικά με το θέμα.

-         Η πρόταση που συμφωνήθηκε ήταν η παρέμβαση για συνολική αναβάθμιση του τομέα με αντίκτυπο στην ποιότητα και την οικονομία των κατασκευών, με την ενιαία αντιμετώπιση των οικοδομικών έργων, ανεξάρτητα από τον φορέα ανάθεσης (δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα), την απαίτηση για πλήρεις τεχνικές και οικονομικές μελέτες και άσκηση ουσιαστικής επίβλεψης, τη θέσπιση ενιαίων προδιαγραφών για όλες τις μελέτες και αυστηρός έλεγχός τους. Επίσης συζητήθηκε το ενδεχόμενο να ζητηθεί η έκδοση Π.Δ. που θα προβλέπει ότι ο προϋπολογισμός των οικοδομικών έργων θα εξάγεται βάσει της απόφασης αρ. 1137140/2439/ΑΟΟ12 ΠΟΛ 1277/19.12.1994, που αφορά τον προσδιορισμό του ελαχίστου κόστους κατασκευής οικοδομών. Η απόφαση αυτή εισάγει έναν αντικειμενικό τρόπο υπολογισμού του ελάχιστου κόστους της οικοδομής, που θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το 1994 για φορολογικούς λόγους.

-         Το ΤΕΕ έχει επισημάνει κατ' επανάληψη προς την πολιτική ηγεσία ότι το "πάγωμα" αυτό δημιουργεί, συντηρεί και αναπαράγει τις στρεβλώσεις στο σημαντικό τομέα παραγωγής των ιδιωτικών έργων, στρεβλώσεις που συνδέονται με τα έσοδα του Κράτους, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την ένταση της φοροδιαφυγής, την ποιότητα των μελετών, την επίβλεψη, την κατασκευή και την αμοιβή της εργασίας των μηχανικών. Έχει επισημάνει επίσης στην Κυβέρνηση, ότι δεν διστάζει να πληρώσει δισεκατομμύρια σε ξένους συμβούλους, αλλά αρνείται την ιδιότητα του εργαζομένου στους μηχανικούς και το ρόλο τους στην ανάπτυξη της χώρας. Το βασικό επιχείρημα που προβάλλεται για το "πάγωμα" των αμοιβών είναι η αύξηση του κόστους της "άδειας" και άρα της οικοδομής και της κατοικίας. Και αυτό την περίοδο που έχουν αυξηθεί θεαματικά όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες που συντελούν στη διαμόρφωση του κόστους της οικοδομής, όπως οι τιμές υλικών, οι επιμέρους εργασίες, οι αμοιβές των τεχνιτών κ.λπ.

-         Στη συνέχεια παρατίθενται :

1.       Στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας που αφορούν τιμές εργασιών, υλικών της οικοδομής.

2.       Στοιχεία για την οικοδομική δραστηριότητα στη χώρα μας από το 1989 έως το 2000.

3.       Πίνακας με το ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού.

4.       Πίνακες με παραδείγματα της εξέλιξης των αμοιβών εργατοτεχνιτών και Διπλ. Μηχανικών που αφορούν στη μελέτη μιας τυπικής πολυώροφης πολυκατοικίας περίπου 1500 m2 και εκπονήθηκαν από τον συν. Λάμπρο Μόσιαλο από Τμήμα Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας του ΤΕΕ.

5.       Πίνακας με παράδειγμα διαμόρφωσης του συμβατικού προϋπολογισμού βάσει της απόφασης για το Ελάχιστο Κόστος Κατασκευής της Οικοδομής, που εκπονήθηκε από τον συν. Γρ. Χατζηδημητρίου.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗ

1. Γενικός δείκτης τιμών κατηγοριών εργασιών για κατασκευή νέων κτιρίων κατοικιών (εκσκαφές, οπλισμένα και μη σκυροδέματα, τοιχοδομές, επιχρίσματα, εγκαταστάσεις, ξυλουργικές εργασίες, χρωματισμοί, πατώματα κ.λπ.)

1990 100,0 1996 172,4
1991 118,6 1997 181,3
1992 129,6 1998 191,9
1993 143,0 1999 198,7
1994 153,5 2000 202,6
1995 162,7 2001 206,9

2. Γενικός δείκτης τιμών υλικών κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών (κονίες και έτοιμο σκυρόδεμα, φυσικά πετρώδη υλικά, προϊόντα μαρμάρου, ξυλεία και προϊόντα ξύλου, ηλεκτρολογικά υλικά, υλικά χρωματισμών, είδη από πορσελάνη κ.λπ.)

1990 100,0 1996 185,7
1991 118,7 1997 198,4
1992 132,7 1998 213,2
1993 150,2 1999 222,4
1994 161,0 2000 227,4
1995 172,9 2001 233,0

3. Γενικός δείκτης τιμών αμοιβής της εργασίας για την κατασκευή νέων κτιρίων κατοικιών (εκσκαφές, οπλισμένα σκυροδέματα, τοιχοδομές, επιχρίσματα, επιστρώσεις, μαρμαρικές επενδύσεις, χρωματισμοί, εγκαταστάσεις, μονώσεις κ.λπ.)

1990 100,0 1996 197,0
1991 120,8 1997 206,6
1992 135,6 1998 218,5
1993 155,8 1999 227,5
1994 171,6 2000 235,0
1995 184,7 2001 242,7

ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΟΥ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΗΚΕ
Ο ΣΥΝ. ΛΑΜΠΡΟΣ ΜΟΣΙΑΛΟΣ
ΑΠΟ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΤΕΕ

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Παράδειγμα εξέλιξης αμοιβών εργατοτεχνιτών και Διπλ. Μηχανικών που αφορά στη μελέτη μιας τυπικής πολυώροφης πολυκατοικίας περίπου 1500 m2
Ενιαία Τιμή Αφετηρίας = 15.000 δρχ.
Προϋπολογισμός Έργου = 25.000.000 δρχ.

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

Παράδειγμα διαμόρφωσης της πραγματικής αμοιβής του ίδιου έργου αν εφαρμοζόταν η υπουργική απόφαση 81304/6083/6.12.1989
Ενιαία Τιμή Αφετηρίας (1999) = 108.000 δρχ.
Προϋπολογισμός Έργου = 180.000.000 δρχ.